Bèo cái hay còn gọi là Bèo tai, Bèo tía, Phú bình… thuộc họ Ráy (Araceae) có tên khoa học là Pistia stratiotes. Trong y học cổ truyền củ dền có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Do đó nó được dùng để chữa sởi, nhọt, chàm, viêm cầu thận cấp và tiểu khó. Là loại cây thủy sinh dễ trồng, sống ở các ao hồ ở Việt Nam thường được dùng làm thức ăn cho gia súc, ngoài ra nó còn là một loại dược liệu dùng để chữa bệnh mà ít người biết đến. . Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách và đúng liều lượng có thể gây ra tác dụng phụ. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về đặc tính của cây cùng với tác dụng, cách dùng và những lưu ý, đọc thêm qua bài viết dưới đây. thông tin chung
Bèo cái là gì?
Bèo cái là loài cây thân thảo, mọc nổi trên mặt nước, không có thân. Rễ được ngâm trong nước. Cây phát triển lá từ gốc, phát triển thành hoa thị ở gốc, gốc lá hẹp dần về phía bẹ, đầu lá tròn và rộng, phiến lá hình bầu dục dài 2-10 cm, sáng. màu xanh lục, mặt trên nhẵn bóng không thấm nước, mặt dưới có lông, các lá ở giữa nhỏ lại. Mặt trên màu xanh lục, mặt dưới hơi tía. Những chiếc lá có thể dài tới 14 cm và không có cuống, màu xanh lục nhạt, có các đường gân song song, mép lượn sóng và được bao phủ bởi những sợi lông ngắn nhỏ.
Cụm hoa nhỏ, mọc ở kẽ lá, màu trắng nhạt, hình ống hoặc bầu dục không đều. Phần phiến có hình bầu dục nhọn, mặt trong nhẵn, mặt ngoài có lông. Bèo tây cái có trục ngắn, phía trên có 2 đến 8 hoa đực, dưới có 1 hoa cái; hoa trần; Hoa đực có hai nhị ngắn nối với nhau, bao phấn có hai ô và hoa cái có bầu nhụy chứa nhiều noãn.
Nó là một loài thực vật khác gốc, có những bông hoa nhỏ ẩn giữa cây thành cụm lá, những quả mọng nhỏ màu xanh lục được tạo ra sau khi thụ phấn, có nhiều hạt thô. Mùa quả kéo dài từ tháng 5 đến tháng 10.
Phân phối, thu hoạch và chế biến
Ở Việt Nam, beo cái nổi trên mặt ao hồ và được tìm thấy ở hầu hết các địa phương. Ngoài ra còn mọc ở nhiều nước nhiệt đới và ôn đới khác như Trung Quốc, Malaixia, Philippin, Lào, Campuchia. Bèo cái ra quả hàng năm. Hạt lan được mắc vào rễ của cây mẹ hoặc kéo xuống đất bùn để tạo điều kiện cho sự nảy mầm. Tuy nhiên, cách tái sinh cây con hiệu quả nhất vẫn là phân nhánh từ gốc thân.
Bèo cái được thu hái quanh năm nhưng tốt nhất vào mùa hè, có thể dùng tươi hoặc phơi khô để dùng dần.
Các bộ phận được sử dụng bởi Beetle
Toàn bộ cây có thể được sử dụng để làm thuốc. Chọn loại có mặt trên xanh, mặt dưới tím là loại tốt.
Thành phần hóa học
Vịt cái đã được nhiều người nghiên cứu. Theo báo cáo của Phòng Nghiên cứu Khoa học Nông nghiệp Hòa Trung, nước củ cải chứa 93,13% nước, 6,87% chất khô, chất hữu cơ 5,09%, protein thô 0,63% và chất béo thô 0,29%, xenluloza 1,24%, chất không chứa nitơ 2,93 %, tro 1,78%, photpho 0,185%. Lá và thân chứa protein 1,4%, chất béo 0,3%, carbohydrate 2,6%, canxi (CaO) 0,2%, phốt pho 0,06%, protein dễ tiêu 1,2%. Nó cũng rất giàu vitamin A và C. Tro chứa nhiều kali clorua và kali sulfat.
Theo y học cổ truyền
Bèo cái tính cay, lạnh; Nó có tác dụng chỉ phong, giải độc, chỉ dương, trừ thấp, hoạt huyết, lợi tiểu và tiêu thũng.
Tác dụng: Tiêu mụn nhọt, trị mẩn ngứa, giải cảm, lợi tiểu, thanh nhiệt.
Chỉ định: Chữa tâm thần phân liệt, tả lỵ lâu ngày, trừ giun sán, mẩn ngứa ngoài da, ho hen, mụn nhọt, đau bụng kinh, tiểu khó.
Theo y học hiện đại
Bèo tây thường được dùng ngoài (dưới dạng thuốc sắc) rửa sạch mụn nhọt và mẩn ngứa, uống trong chữa mụn nhọt, mẩn ngứa, chữa ho, hen suyễn, điều kinh, thông kinh, lợi tiểu. Trong y học cổ truyền, Bèo cái được coi là vị thuốc có tác dụng sát trùng, tiêu lao, chữa lỵ, làm mát giảm đau. Nhựa cây chữa đau tai, tro của cây dùng trị nấm da đầu. Lá trầu chữa bệnh chàm, phong, ung nhọt, trĩ và giang mai. Thủy cầm với nước hoa hồng và đường trị ho và hen suyễn. Lá cũng được cho là có tác dụng trị giun. Nước ép của lá đun sôi với dầu dừa để dùng ngoài chữa các bệnh ngoài da mãn tính.
Ngoài công dụng làm thuốc, Beochinensis còn được sử dụng kết hợp với xà phòng để tẩy vết bẩn trên vải, quần áo, chai lọ dính dầu mỡ.
Liều lượng và cách dùng bèo cái
Dùng ngoài nấu nước rửa, chữa chàm, trĩ ngoại, lang ben… không kể liều lượng.
Bèo cái phơi khô dùng để xông muỗi. Hoặc dùng bèo tấm phơi khô, đem sao, sắc lấy nước uống, mỗi ngày 10-20 g.
Dùng trong: Mỗi ngày có thể dùng 50-100g bèo cái tươi. Có thể tăng lên 200 g tươi.
Dùng nước tươi giã nát chắt lấy nước, pha với xirô uống chữa hen suyễn. Hoặc có thể nấu với gạo nếp để làm thuốc chữa bệnh hen suyễn.
Bèo cái với muối giã nát, cả nước lẫn cái bôi lên vết chàm, uống bài thuốc giải độc bằng hoa kim ngân và hoa bồ công anh. Thông thường chỉ một hai lần nổi mẩn đỏ không chảy nước và điều trị trong vòng 7-10 ngày là khỏi hẳn.
Trị mẩn ngứa, mụn nhọt
Bèo cái 50g, rửa sạch, sao vàng, sắc với nước uống hàng ngày. Dùng trong 2-3 ngày.
Bồ công anh 40g, sài đất 50g, sài đất 20g. Túi uống ngày 1 thang.
Bạch truật 60g, Bồ công anh 20g, Bèo cái 20g. Túi sắc uống mỗi ngày 1 thang, chia uống 2-3 lần trong ngày.
Điều trị hen suyễn
Bèo cái 100g giã trong cối, vắt lấy nước, thêm nước lọc và siro chanh cho ngọt vừa đủ 100ml. Có thể uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 liều như trên. Uống liên tục 2 tháng, có khi đến 3 tháng. Lúc mới uống, trong vòng 10 phút có cảm giác ngứa ở cổ, nhưng quen dần thì hết ngứa (Y Học Thực Dụng 5-1952:32).
Điều trị mụn rộp
Rửa vết thương bằng nước sắc bèo tấm, rắc bèo tấm lên vết phồng rộp.
Trị sưng ngứa ở đầu mặt; kinh dị; Phát ban ngứa hoặc sưng khắp cơ thể.
Dùng rễ dưa hấu, bạc hà và kinh giới (mỗi thứ 30 g) sắc uống, rửa. Trị viêm thận cấp gây sốt, tiểu khó
12g Thảo quyết minh, 10g Kiệu khô, 16g Mạch đông, 20g Xích đậu, 4g Ma hoàng, 12g Liên kiều, 12g Tây sườn, 4g Cam thảo. Nghiền thành bột mịn, mỗi lần dùng 4g, ngày dùng 2 lần.
Điều trị viêm mũi dị ứng
Giã nát 250g củ dền cái tươi rồi lọc lấy nước loãng, uống hàng ngày.
Điều trị viêm xoang mãn tính
Hoàng cầm, Bạch chỉ mỗi vị 5g, Xích thược 10g, Cam thảo 4g, Kim ngân hoa 8g. Túi uống ngày 1 thang. Trị mề đay do nhiệt
Mã đề, Thuyền thoái, Cam thảo mỗi vị 8g, Hà thủ ô, Hoàng bá, Vỏ quả lựu tươi, Thổ phụ linh, Ké đầu ngựa, Bồ công anh mỗi vị 12g. Uống thuốc sắc hai lần một ngày.
Điều trị viêm cầu thận cấp kết hợp với chốc lở nhọt
Sinh địa, Sài đất, Ngải cứu và Huyền sâm mỗi vị 12g, Kim ngân hoa, Uất kim, Bồ công anh, Ích mẫu, Bạch mao căn mỗi vị 10g. Túi uống ngày 1 thang.
Trị mề đay
Thuyền giật 2 – 4g, bèo cái 8 – 12g, trần bì 12g, mảnh phong 8g, kinh giới 8 – 12g và cam thảo 4g. Túi uống ngày 1 thang.
Trị phù thũng do khí trệ và viêm cầu thận cấp
Quả hồng 5 quả, đậu đỏ 100g, mộc qua 15g, tai tượng 10g. Thuốc sắc với 600 ml nước còn 200 ml, chia làm nhiều lần uống.
Điều trị nổi mề đay bằng nhiệt
Xa tiền, Bạc hà, Kinh giới, Liên kiều, Trúc diệp, Ngưu bàng tử, Lô căn mỗi vị 12g, Ké đầu ngựa, Kim ngân hoa mỗi vị 16g, Phụ bình 8g, Cam thảo 4g. Túi uống ngày 1 thang. Những lưu ý khi sử dụng Beacon
Người hay ra mồ hôi, cơ thể suy nhược không nên dùng.
Bảo quản bèo cái
Bảo quản dược liệu nơi khô mát, tránh mối mọt, ẩm mốc.
Trên đây bạn sẽ tìm thấy thông tin về đặc điểm, hình ảnh, công dụng và bài thuốc của cây Bìm bịp. Hi vọng những thông tin mà Medigo chia sẻ sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại dược liệu quý này.
Bèo tây là loại cây mọc tự nhiên và được dùng làm thuốc dân gian. Tuy nhiên, để sử dụng thuốc đạt hiệu quả tốt cho sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.