Đặc điểm và cách chăm sóc của cây khế cảnh
Khế không chỉ là cây cảnh hay cây ăn quả có nhiều thành phần dinh dưỡng mà còn được dùng làm vị thuốc chữa một số bệnh hiệu quả… Chính vì vậy, khế Bonsai được giới sành chơi cây cảnh “săn đón” trong thời gian gần đây. Để trồng cây và trang trí khuôn viên nhà thêm tinh tế và thẩm mỹ, cần nắm được những thông tin cơ bản được chia sẻ dưới đây.
Cây khế cảnh là gì?
Cây khế tên thường gọi là cây khế chua, hay gọi theo hương vị là khế chua, khế ngọt. Một số tên gọi khác như Ngũ Liêm Tử, tên tiếng Anh là Carambola apple Khế là một loại cây thuộc họ Oxalidaceae, tên khoa học là Averrhoa Carambola. Có nguồn gốc từ Sri Lanka sau đó được biết đến rộng rãi ở các nước Đông Nam Á. Ở Việt Nam với khí hậu nhiệt đới gió mùa, cây sinh trưởng và phát triển tốt từ Bắc vào Nam. Ngoài ra, ở các nước khác, khế còn được trồng ở Ghana, Brazil và Guyana. Ở Mỹ, khế được trồng đại trà như ở Nam Florida và Hawaii.
Đặc điểm của cây khế
Khế là loại cây lâu năm, có thể sống hàng nghìn năm dù thân cây không quá to. Cây khế là cây gỗ nhỏ, hình tròn, cao từ 3m đến 5m, phân cành nhiều. Thân non màu lục, có lông trắng. Thân già màu nâu, có nhiều nốt sần, ít lông. Cây khế được trồng trong vườn để lấy bóng mát
Cây khế được trồng trong vườn để lấy bóng mát
Lá khế thuộc họ lá kép, mọc so le, hình bầu dục, hai đầu lá nhỏ nhọn, gân lá hình lông chim, mặt trên của lá có màu xanh đậm hơn mặt dưới.
Hoa của cây hình chùy, màu hồng tím, mọc ở nách lá hoặc đầu cành, có cuống ngắn.
Quả mọng nước, hình ngôi sao gồm 5 hoặc 6 chùm, dài 8-10 cm, rộng 6-7 cm, khi non màu xanh nhạt, khi chín màu vàng. Khế giòn, chua hay ngọt tùy theo giống khế.
Hạt hình bầu dục hai đầu nhọn, kích thước 1cm x 0,3cm, bên ngoài hạt có màu vàng nâu, có lớp nhầy màu trắng ngà, hạt carom khá mềm
Cây khế thường phát triển mạnh ở vùng khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, khí hậu nóng ẩm. Trong điều kiện đầy đủ ánh nắng và độ ẩm, cây có thể phát triển rất tốt. Khế không quá khó sống nhưng để cây phát triển tốt cần sử dụng loại đất tơi xốp, giữ ẩm và không quá ngập úng.
Tác dụng của cây khế
Hiệu ứng phong cảnh
Khế được nhiều gia chủ sử dụng làm cây cảnh. Một phần vì đây là loại cây sống dai, khỏe, có thể phơi nắng lâu và không cần chăm sóc quá nhiều mà vẫn có thể phát triển tốt. Mặt khác, khế cho quả rất nhiều, theo quan niệm khế trái tươi tốt, phong thủy tốt. Vì vậy, cây khế cảnh rất được ưa chuộng và đưa vào ngành cây cảnh.
Hiện nay có rất nhiều nhà cung cấp cây cảnh, có những cây rất lạ, đẹp và độc đáo có thể dùng để trưng bày, trang trí trong nhà hoặc sân vườn.
Tất cả các bộ phận của cây khế, từ gốc đến ngọn, đều có ích cho sức khỏe con người, bao gồm:
Khế có vị chua ngọt, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, giải nhiệt, tiêu viêm. Dùng nước khế chữa ho, viêm họng, sổ mũi. Một số tác dụng khác đối với viêm nhiễm như viêm nướu, chảy máu nướu..
Lá có vị chua, chát, tính bình, giúp thanh nhiệt, tiêu viêm, lợi tiểu. Dùng lá khế tắm hoặc đắp ngoài da chữa dị ứng, nổi mề đay. Nếu bị các chứng như sổ mũi, sốt, ho, tiểu buốt, tiểu ra máu, mụn nhọt, nhiễm độc và các bệnh khác như viêm đường tiết niệu, viêm âm đạo (ở nữ)… thì có thể dùng 20-40 g lá tươi. hằng ngày.
Hoa có vị hơi hăng, ngọt, tính bình, có tác dụng bổ can thận, nhuận phế, trừ ho. Cũng có thể trị sốt rét, ho đàm, khan. Bằng cách ngâm hoa vào nước nóng để uống, hoặc sắc nước uống hàng ngày, cho đến khi hết bệnh.
Thân và rễ khế có tác dụng chữa đau khớp, viêm dạ dày, nhức đầu kinh niên, phần vỏ và rễ khế có vị chua, tính bình, hơi ngọt rất thích hợp để chữa các chứng bệnh này. Ngày dùng 8-16 g vỏ thân hoặc rễ sắc uống hàng ngày.
Có thể kết hợp khế, vỏ khế, vỏ thân khế với các vị thuốc dân gian phổ biến khác, để có thể điều trị nhiều loại bệnh khác nhau.
Khế được sử dụng rộng rãi để ăn uống trong đời sống hàng ngày. Nếu là khế chua thì thường được dùng để nấu canh chua (loại canh được người Việt ưa chuộng nhất) hoặc dùng để kho cá, khử mùi tanh của một số loại thực phẩm.
Làm hoa quả bằng khế ngọt. Khế ngọt có vị chua ngọt chủ yếu phù hợp với khẩu vị người Việt. Đồng thời, khế còn có tác dụng giải nhiệt và chứa hàm lượng dinh dưỡng cao như vitamin C (chất chống oxy hóa tự nhiên cho cơ thể). Một số khoáng chất khác như magie, phốt pho, kali, sắt và kẽm có trong thành phần dinh dưỡng của khế. Đặc biệt, vỏ khế rất giàu chất xơ, giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa tự nhiên để cơ thể khỏe mạnh.
Ngoài tác dụng làm cây cảnh, kết hợp trồng cây ăn trái và chữa nhiều bệnh về sức khỏe, nước trong khế khi vắt có thể tẩy các vết rỉ sét, ố vàng trên quần áo.
Ý nghĩa phong thủy của cây khế
Khế trong phong thủy mang ý nghĩa đem lại may mắn, sung túc và viên mãn. Thể hiện qua hình dáng của cây như quả sum suê, quả chín chuyển sang màu vàng, quả khế năm cánh may mắn là minh chứng cho ý nghĩa về mặt phong thủy.
Mặt khác, trong truyện cổ tích, sự may mắn của quả khế cũng được nói đến như truyện “Ăn khế trả vàng”, “quê hương là chùm khế ngọt, cho em trèo hái từng ngày”. ” gợi nhớ về cội nguồn với hình ảnh bó khế ngọt ngào. Những điều này, làm cho hình ảnh cây khế ở Việt Nam vừa thân thuộc, gần gũi lại mang những ý nghĩa phong thủy sâu sắc.
Kỹ thuật trồng và chăm sóc khế
Phương pháp trồng
Thông thường khế sẽ được trồng theo 2 phương pháp phổ biến là trồng từ hạt và phương pháp ghép (ghép mắt, ghép cành).
Trồng khế bằng cách gieo hạt
Khế là loại cây rất dễ trồng nên có thể áp dụng hình thức cây con mọc tự nhiên dưới đất, nơi có đất và độ ẩm thích hợp. Để thuận tiện, chủ sở hữu có thể mua cây giống để trồng. Ưu điểm chính của việc mua hạt giống là có thể chọn đúng loại theo mục đích sử dụng, đồng thời dễ dàng chọn được giống tốt hơn.
Sau khi lấy được hạt, bạn cắt bí đem trồng trực tiếp vào hố đã chuẩn bị sẵn. Cần chuẩn bị hố có kích thước 0,6×0,6×0,6 m, khoảng cách giữa các cây là 5 x 6 m hoặc 5 x 5 m. Khế ưa bóng râm nên có thể kết hợp với xoài, mít, nhãn… Chọn đất tơi xốp, ẩm, không ngập úng nặng.
Khi trồng cây nên chọn mùa xuân hoặc mùa thu. Trồng và chăm sóc cây đúng thời vụ thì cây sẽ ra hoa trong điều kiện thời tiết khô nóng, tỷ lệ đậu quả tăng, hương vị của quả cũng dịu dàng hơn.
Ngoài ra, có thể ươm theo phương pháp chiết cành, khi đã nhắm được giống mong muốn, gia chủ có thể chiết cành để có được cây khế như ý. Phương pháp này rút ngắn thời gian sinh trưởng của khế cho kết quả nhanh hơn. Mặt khác, trong quá trình phân nhánh, cây con vẫn giữ được các đặc tính của cây mẹ (màu sắc, hương hoa, quả…). Từ đó có thể chọn ra những tính trạng tốt, giúp cây có những ưu điểm mà chủ nhân mong muốn.
Cách chăm sóc cây khế đẹp
Việc chăm sóc cây khế khá dễ dàng, chỉ cần cung cấp đủ độ ẩm và ánh sáng cho cây là cây có thể sinh trưởng và phát triển tốt. Nên bón thêm phân hữu cơ, phân chuồng hoai mục khoảng vài tháng một lần để duy trì chất dinh dưỡng cho cây. Lưu ý, vào mùa nắng phải tẩy gốc để tránh côn trùng phá hoại.
Chăm sóc cây cảnh cần tỉ mỉ hơn
Có thể cắt tỉa cây để tán rộng, cành phân bố đều và nắng không chiếu vào thân chính. Khi bị nắng chiếu trực tiếp, khế rất dễ bị gãy nên chú ý tỉa cành để che bớt thân cây. Những cây lớn, tươi tốt nên được cắt tỉa để tạo sự thông thoáng. Cắt tỉa cành già, cành mọc um tùm, cành bệnh… Sau khi thu hoạch quả, trước khi ra hoa là thời điểm thích hợp để cắt tỉa cây. Khế tạo cảnh rất độc đáo và bắt mắt
Khế tạo cảnh rất độc đáo và bắt mắt
Có nên trồng khế trước nhà? Trong phong thủy, cửa nhà là nơi đón tài khí vào nhà, như đón tài lộc, may mắn nên khi trồng cây sẽ chắn lối đi, hàm ý cản trở dòng năng lượng dương lưu thông trong nhà. ngôi nhà. Mặt khác lối đi sẽ không được thông thoáng, hạn chế ánh sáng gây mất thẩm mỹ cho ngôi nhà.
Khế là loại cây có ý nghĩa phong thủy rất tốt, là loài cây mộc mạc, gần gũi tượng trưng cho sự hiền lành, nhân ái như đức tính tốt của người Việt Nam, nó cũng là loài cây sinh trưởng tốt, dễ chăm và cho trái sum suê, tượng trưng cho sự phát triển của chủ sở hữu. Vì vậy nhiều gia chủ thắc mắc có nên trồng khế trước nhà hay không? Khế là loại cây khỏe, cứng cây, đồng thời bộ rễ sum suê theo thời gian của cây gây ra một số nhược điểm như: Rễ có thể làm nứt tường, sân, rụng trái mùa gây mất mỹ quan và tạo vết ố trên mặt sân.
Có nên trồng khế trước nhà?
Cây lá quá sum suê trước sân, theo phong thủy, điều này được cho là sẽ che mất tài lộc vào nhà. Vì vậy, khi quyết định có nên trồng khế trước sân nhà hay không, gia chủ có thể tham khảo những cách lựa chọn dưới đây.
Không trồng khế trước nhà
Thay vì không trồng khế trước nhà, gia chủ có thể chọn những nơi khác để trồng như ngoài vườn hoặc sau nhà.
Thay vào đó, vị trí trước nhà có thể thay thế bằng các loại cây có ý nghĩa, loại cây không quá xum xuê để giúp không gian luôn thông thoáng như một số loài: cau, sung, lộc vừng… giúp cân bằng âm dương trong phong thủy. phong thủy.
Nếu trồng khế trước vườn
Một số khác nếu muốn trồng khế đẹp trước nhà thì phải thường xuyên cắt tỉa, bảo dưỡng, để không gian luôn thoáng đãng.
Nên chọn khế kiểng vì trông cây sẽ đẹp, dễ cắt tỉa và chăm sóc, được trồng trong chậu để hạn chế rễ khế cắm sâu xuống đất gây nứt vườn và không nên trồng ở vị trí chắn tầm nhìn. con đường.
