Ưu và nhược điểm của việc bứng cây trồng là gì?
Kỹ thuật đánh chuyển cây là một quá trình phức tạp và đòi hỏi kiến thức và kỹ năng cần thiết. Nếu không thực hiện đúng cách, có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho cây. Do đó, nếu bạn muốn đánh chuyển cây, nên tìm hiểu kỹ về loại cây và hỏi ý kiến của các chuyên gia hoặc những người có kinh nghiệm trong việc đánh chuyển cây.
Kỹ thuật bứng cây cần biết
Cây xanh là hình ảnh từ bao đời nay gắn liền với núi rừng, làng xóm và những trục đường chính của đất nước, được mọi người yêu mến.
Đồng thời, cây xanh cũng là một phần di sản văn hóa được các thế hệ nhân dân gìn giữ và bảo vệ.
Sẽ ra sao nếu một ngày chúng ta muốn chuyển những cây to đó đến một nơi khác có đất tốt hơn?
Vậy thì đừng bỏ qua bài viết cách nhổ gốc cây cổ thụ và nhiều điều cần lưu ý khi thực hiện quy trình này nhé.
Ưu và nhược điểm của việc bứng cây
Ưu điểm
Phương pháp giúp di chuyển dễ dàng và thuận tiện các loại cây có rễ to và ăn sâu dưới lòng đất
Có thể chở được nhiều cây hơn và gọn nhẹ hơn, không cồng kềnh
Ít thời gian hơn và rẻ hơn so với các phương pháp khác
Chi phí lao động ít hơn
Nhược điểm
Rất dễ dẫn đến tình trạng cây bị chết nếu bạn không biết cách chăm sóc sau khi đã nhổ cây mang đi trồng nơi khác.
Trước khi thực hiện các bước cần thiết để nhổ cây, bạn cần lưu ý những điều sau:
Trước khi nhổ cây phải đào hố, chuẩn bị đất để khi đem cây về có thể trồng lại ngay. Vì cây một khi đã đào lên, để càng lâu cây càng khó sống. Ngoài ra, tuyệt đối không đào cây vào những ngày mưa to, nóng lạnh. Đừng đập cây ngay mà hãy đào xung quanh gốc cây. Sau đó cắt khoảng ¾ số rễ thì dừng lại, trộn thêm phân rồi lấp đất vào gốc và giữ ẩm cho đất một thời gian, từ 1 đến vài tháng. Sau đó tiếp tục đào những gốc còn lại và chuẩn bị đủ sức lực để chuyển cây lên xe vận chuyển.
Quá trình bứng gốc cây khá phức tạp và cần sự chú ý, quan sát nhiều để tránh sai sót
Không nhổ cây ngay khi cây ra hoa, kết nụ. Hầu hết các loại đất cát rất khó cắt tỉa, vì vậy hãy cẩn thận khi thực hiện bước này. Nếu chẳng may đất bị mục, khi trồng phải dùng đất đen, nhão hoặc phủ kín gốc rồi dùng thuốc kích thích ra rễ cực mạnh là NAA thì cây mới sống được. Sau khi đọc kỹ các lưu ý trên, bạn có thể thực hiện việc loại bỏ cây theo các bước sau:
Chọn thời điểm thích hợp để nhổ cây
Nếu bạn muốn loại bỏ một gốc cây, trước tiên bạn phải quan sát sự phát triển của cây trước khi quyết định thời điểm cắt tỉa thích hợp. Bạn có thể chọn kéo cây khi cây bước vào giai đoạn nghỉ ngơi hoặc khi lá già. Tuyệt đối không nên nhổ bỏ những cây sung mãn, có khả năng sinh trưởng mạnh, nhất là những cây ra nhiều lá tơ.
Tỉa cây
Khi tỉa cây, bạn nên tránh tỉa cành nhiều nhất. Tuy nhiên, bạn phải luôn để lá thở, đặc biệt là các loài cây lá kim như phi lao v.v. giúp cây tránh tiêu tốn nhiều năng lượng, đồng thời tạo cân bằng sinh khối cho cây. Bạn cũng có thể kết hợp với việc cắt tỉa, tạo hình cho cây ở giai đoạn này. Làm thế nào để nhổ một cái cây
Khi cây đã được cắt tỉa, bạn phải tiếp tục thực hiện kỹ thuật nhổ gốc. Đất trồng trong bầu nên có kích thước gấp khoảng 2 đến 3 lần đường kính của đế.
Sau khi vận chuyển cây, bạn nên kiểm tra và loại bỏ đất bị giập trong quá trình thay chậu trong quá trình vận chuyển, sau đó kiểm tra đầu rễ của cây và cắt tỉa bớt rễ một lần nữa.
Đối với những vết cắt lớn bạn nên bôi thuốc và khi cắt bạn nên cắt thật nhẹ nhàng, tránh làm dập nát rễ vì nếu như vậy sẽ làm cho rễ dễ bị nhiễm bệnh do vi sinh vật gây ra.
Chăm sóc cây trong vườn ươm
Bạn có thể chăm sóc cây vừa nhổ từ vườn ươm bằng cách che phủ, ủ phân hoặc sử dụng bất kỳ vật dụng nào giúp cây tránh gió và giữ ấm cho thân cây. Ngoài ra, bạn nên thiết kế giá thể để chăm sóc cây và sử dụng giá thể thô như tro, cát thô hoặc các giá thể thô khác để tạo điều kiện thông thoáng cho rễ cây phát triển. Tuyệt đối không trộn phân hữu cơ hoặc phân vô cơ vào giá thể trồng cây.
Ngoài ra, khi chăm sóc cây chỉ nên tưới nước vừa đủ, tránh tưới quá ít hoặc quá nhiều.
Chọn hố trồng
Nếu chọn hố trồng căn cứ vào mực nước ngầm mà chọn vị trí có độ sâu thích hợp. Đối với mực nước ngầm cao thì không nên đào hố mà chỉ cần phủ vải lên trên. Chất trồng ở giai đoạn này cũng giống như những gì bạn dùng để chăm sóc cây khi mới bứng gốc giai đoạn đầu. Lưu ý giá thể cho cây phải khô, thoáng và tuyệt đối không trộn phân vào giai đoạn này.
Giá thể trồng đầu tiên là đá hoặc đất, tiếp theo là tro cát và cuối cùng là đất. Có thể đặt bầu vào hố, nếu bầu sâu quá thì để nửa chiều cao bầu ở dưới hố và nửa chiều cao bầu ở trên. Trong trường hợp này, cần lưu ý rằng vải nên được phủ bằng vật liệu trồng bổ sung như tro và cát.
Tưới nước và chăm sóc cây
Sau khi trồng cây vào hố đã chuẩn bị, tưới nước xung quanh cây. Lưu ý nên tránh cây quá ẩm ướt. Sau khoảng 3 giờ, xới bỏ khoảng 5-6 cm lớp đất mặt để kiểm tra.
Bạn có thể cầm lên và ấn vào, nếu ướt là quá nhiều nước, nếu không ướt là vừa đủ, hoặc bầu đất bị nứt là đất quá khô. Lưu ý không nên tưới cây vào buổi chiều vì nếu lúc đó trời mát sẽ khiến giá thể giữ ẩm lâu làm nhiệt độ giảm. Và sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của rễ (đối với khí hậu nước ta rễ thường phát triển tốt ở nhiệt độ 25*C trở lên) và làm cây dễ bị nấm bệnh tấn công.
Quá trình tưới nước và chăm sóc cây vô cùng quan trọng, đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn thận
Và sau khi cây ra lá và nhú chồi non thì bạn có thể tiếp tục bón phân vô cơ trong thời gian này. Phân vô cơ chủ yếu là phân đạm với tỷ lệ 1g/1 lít nước. Sau một tháng khi cây mọc non có thể tăng nồng độ lên 2g/1 lít nước.
Và khi cây trưởng thành thì bón thêm phân lân, sau đó là phân kali với tỷ lệ khoảng 2 đến 4g/1 lít nước. Hơn nữa, bạn cũng có thể kết hợp bón phân với các loại phân hữu cơ để giúp cây phát triển tốt hơn.
Trong quá trình chăm sóc cây, bạn phải lưu ý không để sâu bệnh tấn công cây và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật với liều lượng vừa đủ, hợp lý, tránh sử dụng quá ít hoặc quá nhiều sẽ gây hại cho cây.
Những điều cần biết chăm sóc cây
Chú ý đến cách cây phát triển
Trước khi bắt đầu nhổ cây, bạn phải luôn chú ý đến hướng cây mọc. Bên nào, cành nào của cây mọc hướng Đông, khi nhổ ra cũng nên đặt hướng chính Đông. Cây nào mọc hướng Tây thì khi quay về phải đặt đúng hướng. Điều này sẽ giúp không làm xáo trộn từ trường hiện có trong thân cây và làm xáo trộn khả năng sinh trưởng, phát triển của cây.
Nếu bạn nhổ nhiều cây cùng lúc, hãy đánh dấu hướng Đông hoặc Tây để dễ xác định trước khi chuyển cây sang khu vực mới, chẳng hạn như vườn rau.
Nhiều người khi bứng cây không để ý kỹ hướng mọc của cây dẫn đến dù đã chăm sóc kỹ nhưng cây vẫn chết khô không thể sống được mà không hiểu lý do tại sao.
Thực hiện tỉa cành, ngắt chồi non và hái lá
Trước khi tiến hành bứng cây, bạn phải cắt tỉa hết cành non, chồi non, lá non của cây. Và cũng có thể tiến hành cắt cành, tạo dáng cho cây ở giai đoạn này. Bạn có thể cắt bỏ phần cành bánh tẻ (là phần cành nửa già nửa non) rồi tiến hành tỉa bớt lá, chỉ để lại một số lá già giúp cây quang hợp và hô hấp.
Cây mới hái sẽ bị cắt hết rễ nên khả năng hút nước sẽ thấp, vì vậy bạn cần thu gom lá để cây không xảy ra tình trạng thoát nước ở thân, mất nước đột ngột và tiêu hao chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng lá và cành non. Hơn nữa, nó còn giúp cho quá trình vận chuyển trở nên sạch sẽ và nhẹ nhàng.
Cách Cắt Rễ Trước Khi Hái
Trước khi nhổ cây, bạn nên định hình chậu hoặc chỗ trồng xem diện tích như thế nào để có thể chừa rễ cho phù hợp. Cũng giống như việc lấy một cái bầu lớn hay nhỏ, tất cả đều phụ thuộc vào đường kính của thân cây. Nếu cây còn nhỏ cắt rễ cách gốc khoảng 20 cm. Nếu cây đã lớn thì cắt bỏ phần gốc của rễ to nhất khoảng 50-60 cm. Khi nhổ cây nếu gặp rễ nhỏ thì dùng kéo cắt cành, rễ to thì dùng cưa để cắt.
Và lưu ý khi cắt cần cắt đầu rễ cho thật mềm, tránh cho rễ bị dập, xây xước. Ngoài ra, không cắt rễ vì điều này có thể làm chúng bị dập và dẫn đến thối rễ. Nếu một phần rễ bị dập thì cắt bỏ phần dập và để dành phần rễ cám càng tốt, vì đó là phần rễ có khả năng hút nước và dinh dưỡng để nuôi cây, giúp cân bằng nước trong thân nhanh hơn. Đối với những gốc cây lớn nên bôi keo liền sẹo gốc để vết sẹo nhanh liền và chống chạy nhựa. Khi bón nên bón vào phần lõi cứng bên trong rễ, tránh bón phần bên ngoài cũng như khi mang về nên tưới thuốc kích thích ra rễ. Và trong quá trình vận chuyển, nếu rễ bị trầy xước, dập nát thì trước khi cho vào chậu hoặc chôn xuống đất nên cắt lại, sau đó bón thuốc kích thích ra rễ. Và lưu ý cây tuyệt đối không nên phun thuốc vì cây vừa mới nhặt lá. Xây một đống đất, thu thập một cái bình
Đối với cây mới trồng, tốt nhất nên trồng nổi trên mặt đất, tránh trồng trực tiếp xuống đất. Bạn có thể dựng một cái cây trên mặt đất và sau đó neo nó bằng sào hoặc dây thừng.
Lưu ý nên tránh ánh nắng trực tiếp khiến rễ bị khô.
Bạn cũng có thể giữ ẩm cho rễ bằng cách phủ tro, trấu hoặc sơ dừa lên chậu. Nếu không có, bạn cũng có thể dùng một tấm bạt để che bóng đèn. Lưu ý bạn chỉ nên tưới vừa đủ cho chậu, không tưới quá nhiều tránh làm úng rễ, cũng không tưới quá ít sẽ làm khô rễ.
Còn nếu trồng ngay vào chậu thì chậu được chọn phải là loại có khả năng thoát nước tốt, tránh đọng nước khiến rễ cây bị úng, cây sẽ không sống được.
Chú ý tưới lượng nước phù hợp với cây vừa hái
Nhiều người khi lấy cây về trồng thường có thói quen tưới nhiều nước cho cây. Điều này gây ra tình trạng dư thừa nước trong cây, khiến nó bị héo.
Nếu tưới cây mới hái, bạn cần tưới lượng nước vừa phải, không quá ướt cũng không quá khô. Đối với những loại cây có thân mọng nước như sứ, xương rồng… bạn không cần tưới nước trong vài ngày đầu. Bạn cũng có thể nhìn vào phần đất trồng trong chậu mà cân đối lượng nước cho cây cho hợp lý.
Nắng vừa đủ cho cây
Đối với các loại mới trồng, bạn nên hạn chế để ánh nắng chiếu trực tiếp vào thân cây, đặc biệt là nắng giữa trưa và chiều. Bạn có thể chặn khoảng 50% ánh sáng cho cây. Không nên che quá nhiều vì cây thiếu ánh sáng không tốt chút nào. Cần lưu ý tránh đặt cây dưới tán lớn hoặc nơi có bóng râm và nên chủ động về ánh sáng chiếu vào cây. Trong 1-2 tuần đầu, bạn có thể dỡ dần bóng râm để cây nhận được lượng ánh sáng vừa đủ, đồng thời cần biết lượng nắng bao nhiêu là phù hợp với từng loại cây.
Đặt cây ở đâu
Trên mặt đất thường có những nơi đặt cây, nơi thường xảy ra hiện tượng chết cây, nhất là đối với những cây lớn. Bạn nên đánh dấu những nơi này và lưu ý rằng không nên trồng cây ở những nơi này.
Nếu bạn quan sát thấy cây đã đặt ở vị trí hiện tại khoảng 3-4 tuần mà chưa có chồi non thì nên chuyển cây ra chỗ cách khoảng 1,5m, cây sẽ có cơ hội sống cao hơn.
Giữ chặt cây
Bạn nên đóng cọc cây hoặc dùng dây thừng để giữ cây mới trồng sao cho cây luôn ở vị trí cố định, không bị ảnh hưởng bởi gió, trẻ nhỏ hoặc gia súc làm lay chuyển cây để tránh trường hợp rễ mới mọc bị gãy, dập và không phát triển được.
Không dùng phân để nhổ gốc cây
Những cây vừa được bứng sẽ bị đứt rễ hoặc cạo rễ. Vì vậy, bạn không nên sử dụng phân bón hữu cơ hoặc vô cơ để tránh bị thối rễ.
Nếu bón phân vô cơ có thể gây sót rễ, cản trở sự phát triển của rễ mới, còn bón phân hữu cơ sẽ làm quá trình phân hủy sinh ra khí độc và nhiệt làm thối rễ.
Khi cây chưa ra lá hoặc lá non, bạn cũng cần lưu ý tuyệt đối không được bón phân vô cơ, trừ các loại thuốc kích thích ra rễ để kích thích sự phát triển của rễ cây. Quá trình bứng cây là một chuỗi công việc đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ và kiên nhẫn để có thể tiến hành từ việc tỉa cây, chặt cây và trải qua một chuỗi dài các công việc bao gồm dưỡng cây và điều chỉnh lượng nước, lượng ánh sáng phù hợp cho cây.
