Đặc điểm, công dụng và ý nghĩa của cây thyme
Lá thyme hay còn gọi là cỏ xạ hương là một loại gia vị được các đầu bếp sử dụng khi chế biến các món Âu. Hãy cùng chuyên mục Mẹo nấu ăn của Mộc Tree tìm hiểu thêm về công dụng của lá húng tây nhé.
Cây thyme là gì?
Húng tây là một loại thảo mộc thường được sử dụng cho mục đích ẩm thực, dược liệu và trang trí. Chúng có nguồn gốc từ miền nam châu Âu, từ phía tây Địa Trung Hải đến miền nam nước Ý. Ở Việt Nam, cây được trồng chủ yếu ở vùng có khí hậu ôn đới như Đà Lạt, Sapa.
Cây húng tây cao khoảng 30-70 cm, mọc thành khóm màu trắng xám hoặc xanh, thân hóa gỗ, phân nhánh nhiều. Lá nhỏ 5-9 mm hình mũi mác và mép cuộn lại, mặt dưới lá có lông. Mùa hoa từ tháng 6 đến tháng 10. Loại thường được trồng và dùng làm ẩm thực là Thymus vulgaris, phần được dùng nhiều nhất là phần ngọn của cây mang hoa và lá.
Cỏ xạ hương là một trong bốn loại gia vị quan trọng khi ướp gà tây (món ăn đặc trưng trong Lễ Tạ ơn). Nó có hương vị hơi cay, bùi và mặn thường được thêm vào cuối quá trình nấu vì nhiệt độ cao sẽ làm mất đi hương vị tinh tế.
uy nhiên, người dùng nếu không để ý sẽ rất dễ nhầm lẫn cỏ xạ hương và hương thảo (rosemary) do cả hai đều có mùi thơm nồng. Lá hương thảo dài gấp 2, 3 lần lá húng tây và cứng hơn khi chạm vào.
Thành phần dinh dưỡng của cây thyme
Theo FoodData Central, trung bình 100g húng tây chứa các chất dinh dưỡng sau:
Nước: 65,11g
Năng lượng: 101kcal
Chất đạm: 5,56g
Chất béo: 1,68g
Vitamin C: 160,1mg
Vitamin B-6: 0,348mg
Carbohydrat: 24,45g
Nhiều loại khoáng chất như: canxi 405 mg, sắt 17,45 mg, magie 140 mg, kali 609 mg,… Ngoài ra, trong lá húng tây còn chứa 3 thành phần quan trọng là thymol, carvarol và eugenol.
Thymol là một dẫn xuất monoterpene phenol có tác dụng chống viêm bằng cách ức chế sản xuất elastase được giải phóng khi hoạt hóa đại thực bào, giúp giảm các tác nhân gây viêm. Ngoài ra, Thymol còn có khả năng làm giảm khả năng kháng thuốc của vi khuẩn đối với các loại kháng sinh thông thường như penicillin. Carvacrol là một thành phần quan trọng khác của cỏ xạ hương, có hoạt tính chống viêm tốt bằng cách kích thích sản xuất interleukin 10, một cytokine chống viêm quan trọng. Interleukin 10 ức chế sản xuất các cytokine gây viêm khác.
Thymol và Carvarol có hoạt tính kháng virus, vi khuẩn và chống viêm mạnh.
Công dụng của cây thyme
Giúp giảm huyết áp
Dịch chiết methanol chứa trong lá húng tây có khả năng điều hòa nhịp tim ở những người bị rối loạn nhịp tim, ngoài ra dịch chiết này còn giúp giảm huyết áp đối với những trường hợp huyết áp cao cũng như giảm cholesterol trong máu.
Tăng khả năng miễn dịch
Ngoài việc chứa các khoáng chất như canxi, kali, sắt,… cỏ xạ hương còn chứa một hàm lượng lớn vitamin C, vitamin A. Nếu bạn bị cảm lạnh, cảm cúm thì các triệu chứng xuất hiện như: cơ thể nóng, thờ ơ, đau họng,… .. việc bổ sung vitamin C sẽ giúp hạn chế khả năng phát triển của bệnh.
Giảm đau họng và ho
Sử dụng tinh dầu cỏ xạ hương để trị ho được biết đến như một phương thuốc tự nhiên. Tinh dầu chiết xuất từ lá cỏ xạ hương kết hợp với lá thường xuân sẽ giúp làm dịu cơn ho và các triệu chứng viêm phế quản cấp tính.
Diệt côn trùng và nấm mốc
Cỏ xạ hương có thể được sử dụng như một chất khử trùng để diệt côn trùng và nấm mốc nhờ hoạt chất Thymol. Ngoài ra, mùi thơm của cỏ xạ hương có thể xua đuổi muỗi và côn trùng, không cho chúng bay vào nhà, bạn có thể trồng cỏ xạ hương trong vườn.
Thymol còn được gọi là chất khử trùng và được tìm thấy như một thành phần chính trong một số chất khử trùng tay tự nhiên, không chứa cồn.
Cải thiện tâm trạng
Hoạt chất Carvacrol có trong Cỏ xạ hương có khả năng kích thích hormone hạnh phúc của não bộ. Đó là lý do tại sao khi bạn sử dụng cỏ xạ hương, bạn cảm thấy vui vẻ và lạc quan.
Tạo mùi hương tự nhiên
Bên ngoài được sử dụng để tạo hương vị cho các món ăn. Húng tây cũng được sử dụng trong ngành công nghiệp nước hoa do hương thơm quyến rũ của nó.
Trong nhà bếp
Trong ẩm thực phương Tây, lá thyme được sử dụng rất nhiều để tăng hương vị món ăn và trang trí món ăn thêm bắt mắt.
Đối với các món ăn theo phong cách Âu, các đầu bếp thường ưu tiên sử dụng lá húng tây như một loại gia vị thông dụng, thường được chế biến thành Bouquet garni – một loại gia vị làm từ lá húng tây và các loại rau khác được thêm vào khi làm món hầm.
Thyme không kén nguyên liệu nên dễ dàng chế biến cùng các loại rau củ như khoai tây, cà rốt, cà chua,… hay các loại thịt, cá, hải sản.
Cụ thể, cỏ xạ hương cũng có thể được dùng trong các món tráng miệng, chủ yếu là các món hoa quả nướng hoặc các món nấu với kem và sữa. Nghe có vẻ lạ nhưng mùi hương của nó sẽ khiến bạn “nghiện” ngay lập tức.
Mọi người cũng hỏi
Câu hỏi 1: Cây thyme là gì và có nguồn gốc từ đâu?
Câu trả lời 1: Cây thyme (Thymus vulgaris) là một loại cây thảo mọc thấp thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae). Nó có nguồn gốc từ khu vực Địa Trung Hải và miền nam châu Âu.
Câu hỏi 2: Cây thyme có được sử dụng trong ẩm thực và y học như thế nào?
Câu trả lời 2: Cây thyme đã được sử dụng trong ẩm thực và y học từ xa xưa. Lá và hoa của cây thyme thường được sử dụng làm gia vị trong nấu ăn, mang đến hương thơm độc đáo cho các món ăn. Ngoài ra, thyme cũng có tính kháng khuẩn và chứa các hợp chất có lợi cho sức khỏe, được sử dụng trong y học dân gian và thảo dược.
Câu hỏi 3: Làm thế nào để trồng và chăm sóc cây thyme trong khu vườn?
Câu trả lời 3: Để trồng và chăm sóc cây thyme, bạn cần chọn vị trí có ánh sáng mặt trời đầy đủ, đất thoát nước tốt và kiểm tra độ pH đất phù hợp (6.0-8.0). Tưới nước khi đất khô và tránh làm ướt lá để tránh gây bệnh. Cắt tỉa thường xuyên để duy trì hình dáng cây và khuyến khích sự phát triển mới.
