Triệu chứng và cách trị bệnh lúa bị đốm lá
Lúa bị đốm lá là một căn bệnh thực vật gây hại cho cây lúa. Bệnh đốm lá lúa thường được gây ra bởi nấm Pyricularia oryzae, còn được gọi là nấm đốm lá lúa. Khi cây lúa bị nhiễm bệnh, các đốm màu nâu hoặc đen xuất hiện trên lá cây, gây ảnh hưởng đến khả năng quang hợp và sự phát triển của cây lúa. Bệnh đốm lá lúa thường phát triển trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ mát.
Lúa bị đốm lá là gì?
Lúa bị đốm lá là một căn bệnh thực vật gây hại cho cây lúa, gây ra các đốm màu nâu hoặc đen trên lá. Bệnh đốm lá lúa thường được gây ra bởi nấm Pyricularia oryzae, còn được gọi là nấm đốm lá lúa. Nấm này phát triển trong điều kiện ẩm ướt và nhiệt độ mát, và tấn công lá cây lúa.
Triệu chứng
Vết bệnh trên lá lúc đầu là những chấm nhỏ màu nâu nhạt, sau chuyển thành vết bệnh có màu nâu sẫm hơn. Ở giống lúa kháng bệnh, vết bệnh hẹp, ngắn, màu nâu sẫm, kích thước 2-10×1 mm; Ở giống nhiễm bệnh, các đốm dài và rộng hơn, có màu nâu nhạt, ở giữa có đốm sáng. Nhìn chung vết bệnh thường có màu đỏ nâu, mép lá nhạt hơn, ruộng nhiễm nặng có màu đỏ tươi. Vết bệnh trên hạt có màu nâu, sau chuyển sang màu đen. Nấm tồn tại trên hạt và là nguồn bệnh cho vụ sau.
Nguyên nhân gây bệnh đốm nâu?
– Bệnh có thể do một số loại nấm gây ra nhưng chủ yếu là hai loài nấm có tên là Helminthosporium oryzae và Curvularia lunata.
– Loài nấm gây bệnh đầu tiên với triệu chứng ban đầu là các vết bệnh nhỏ như đầu kim màu nâu nhạt, sau đó to dần thành hình bầu dục nhỏ, gần giống như hạt vừng, có màu nâu, cả hai mặt màu nâu sẫm. vết bệnh, thường bao quanh bởi một quầng rất nhỏ màu vàng. Nếu điều kiện thuận lợi vết bệnh sẽ lớn hơn, còn nếu thời tiết không thuận lợi vết bệnh sẽ nhỏ hơn (trước đây gọi là bệnh chích chòe lửa). – Loài nấm thứ hai gây ra triệu chứng là vết bệnh dạng sọc ngắn hoặc vô định hình màu nâu tím hoặc nâu xám, đôi khi ở dạng đốm nhỏ gần như tròn màu nâu, nâu tím hoặc nâu xám. Trên hạt có những đốm tròn nhỏ giống vết do nấm thứ nhất gây ra (trước đây gọi là bệnh đốm nâu hay bệnh đốm nâu).
Điều kiện phát sinh bệnh đốm nâu trên cây lúa
– Do điều kiện sinh trưởng của hai loài nấm này rất giống nhau, mặt khác vết bệnh do hai loài nấm này gây ra trùng lặp trên cùng một cây lúa. Vết bệnh do chúng gây ra trên lá tuy khác ở một số chi tiết nhưng cũng có những đặc điểm giống nhau.
– Bệnh đốm nâu phát triển mạnh trên đất nghèo dinh dưỡng như đất phèn, đất cát bán sơn địa ven chân đồi hoặc đất bị ô nhiễm hữu cơ nói chung là đất có bệnh bộ rễ lúa không phát triển được. Bệnh cũng thường xuất hiện trên những diện tích đất quá úng hoặc khô hạn làm cho cây lúa bị thiếu nước, khả năng hút dinh dưỡng của bộ rễ gặp khó khăn làm cho cây lúa sinh trưởng kém. Ruộng bạc màu nghèo dinh dưỡng, ruộng thiếu phân bón, lúa giống phàm ăn nhưng không được cung cấp đủ phân (nhất là phân đạm).
Biện pháp phòng trừ, hạn chế bệnh đốm nâu trên lúa
Để hạn chế tác hại của bệnh có thể áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp, trong đó chủ yếu là biện pháp văn hóa (cụ thể là phân bón và nước) nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt, nhờ đó tăng sức đề kháng với bệnh tật. hạn chế thiệt hại do bệnh gây ra. Dưới đây là một số biện pháp chính:
– Cày, xới kỹ đất (trừ những ruộng có tầng phèn nông, phèn dễ rò rỉ khi làm đất), đất bạc màu, đất cát pha nên bón nhiều phân chuồng để cải tạo, tăng dinh dưỡng cho đất.
– Không nên sạ dày quá, dễ làm lúa thiếu thức ăn sinh trưởng, sinh trưởng kém, dễ xảy ra dịch bệnh.
– Ruộng bị nhiễm phèn hoặc dư thừa chất hữu cơ nên bón thêm vôi, lân, v.v. đẩy nhanh quá trình phân giải chất hữu cơ và nâng cao độ pH của đất, tạo điều kiện thuận lợi cho cây lúa sinh trưởng và phát triển tốt.
– Luôn cung cấp đủ nước cho ruộng, nhất là đầu vụ gieo cấy hè thu khi thời tiết khô hạn, nếu thiếu kiềm nước từ tầng đất dưới sẽ rò rỉ xuống tầng cây trồng, gây ngộ độc rễ, làm cho cây lúa sinh trưởng kém, tạo điều kiện cho dịch bệnh tấn công.
– Phải bón đầy đủ, cân đối giữa lân và kali (nhất là với các giống phàm ăn), tuyệt đối không được để cây lúa thiếu đạm, thiếu dinh dưỡng cây lúa sẽ sinh trưởng và phát triển kém.
Ngoài các biện pháp trên, để hạn chế nguồn bệnh truyền sang vụ sau qua hạt giống và tàn dư cây trồng, bà con nên thực hiện một số biện pháp sau:
– Sau khi thu hoạch lúa cần vệ sinh đồng ruộng, thu dọn tàn dư cây lúa để hạn chế bước đầu bệnh lây lan sang vụ sau.
– Không lấy lúa của những ruộng vụ trước đã bị nhiễm bệnh nặng để làm giống cho vụ sau. Trước khi ngâm cần phơi thật khô, thoáng để loại bỏ hết hạt lơ lửng (là hạt mang nhiều nấm bệnh).
– Do nấm tồn tại trực tiếp trên vỏ trấu nên để diệt tận gốc nguồn bệnh lây nhiễm sang vụ sau, trước khi ngâm ủ phải xử lý hạt giống bằng nước nóng 540C, sau đó vớt ra rửa sạch rồi tiến hành ủ bình thường.
Cùng với các biện pháp trên, khi ruộng lúa có dấu hiệu bệnh, sử dụng một trong các loại thuốc phổ rộng như Tilt Super 300EC, AmistarTop 325SC, Mixperfect 525SC… có thể được sử dụng để ngăn chặn nó.
