Hướng dẫn cách trồng và chăm sóc cây hồng xiêm xoài

1/ Đặc điểm cây hồng xiêm xoài

Cây hồng xiêm nói chung là tên gọi theo người dân miền Bắc, còn người miền Nam gọi thức quả này là sapoche. Hồng xiêm xoài là một giống hồng xiêm có nguồn gốc từ Mexico, được nhập khẩu vào Việt Nam bởi người Pháp. Cây hồng xiêm xoài rất thích hợp trồng ở nhiều vùng khí hậu nước ta, quả có vị ngọt thanh, quả thon, dài hơi giống quả xoài, hương thơm rất được ưa chuộng. Trọng lượng quả trung bình từ 3 – 4 quả/1 kg, thịt quả mềm không bị cát hay sượng.

Điều kiện để cây hồng xiêm sinh trưởng và phát triển tốt có nhiệt độ từ 23 – 34 độ C, lượng mưa hàng năm từ 1.000 – 1.500mm, nếu lượng mưa phân bố đều trong năm thì không cần phải tưới. Cây phát triển tốt trên nền đất có độ pH từ 4,5 – 6,5, thích hợp nhất là đất thịt nhẹ, thoát nước tốt và giàu dinh dưỡng.

2/ Chuẩn bị trồng hồng xiêm xoài

2.1 Tiêu chuẩn chọn giống

Để đạt được một vườn cây phát triển đều đặn, chọn giống tốt là bước quan trọng đầu tiên không được bỏ qua. Cây giống có thể được trồng bằng hạt hoặc phương pháp chiết, ghép cành, cây con đồng nhất và có đặc điểm hoàn toàn giống với cây mẹ. Các nhà vườn nên chọn những giống cây vô tính để đạt được tỷ lệ đồng đều cao. Cây giống đạt tiêu chuẩn đem ra vườn trồng khi chiều cao cây từ 50 – 60cm, cây khỏe mạnh và sạch sâu bệnh.

2.2 Thời vụ và mật độ trồng

Thời gian trồng đối với từng vùng là khác nhau phụ thuộc vào điều kiện thời tiết. Đối với miền Bắc, cây hồng xiêm xoài được trồng vào vụ Xuân, khoảng từ tháng 2 đến tháng 3 dương lịch. Còn miền Nam nên trồng cây vào mùa mưa từ tháng giữa tháng 4 trở đi để giảm áp lực chăm sóc.

Cây hồng xiêm xoài phát triển cành nhánh rộng, do đó lưu ý khoảng cách hàng cách hàng từ 7 – 10m, cây cách cây 6 – 8m.

2.3 Làm đất và đào hố trồng

Trước khi trồng cây, cần tiến hành thiết kế vườn trồng, dọn sạch tàn dư nông nghiệp, làm sạch cỏ dại và cày bừa đất thật kỹ. Sau đó đào hố trồng với kích thước 60x60x60cm hoặc 80x80x80cm, những khu vực thấp trũng cần làm mô cao hoặc đào rãnh thoát nước.

2.4 Phân bón lót

Bón lót hố trồng ít nhất 30 ngày trở lên, mỗi hố bón với liều lượng 10 – 20kg phân chuồng ủ hoai cộng với 1kg phân lân + 100gram phân Urê + 100gram phân kali hoặc 10 – 20kg phân chuồng hoai với 2kg phân NPK tổng hợp. Trộn đều phân và đất với nhau, lấp đất đến gần đầy miệng hố là được.

3/ Kỹ thuật trồng cây hồng xiêm xoài

Kỹ thuật trồng cây hồng xiêm xoài khá đơn giản, tiến hành trồng cây vào những ngày trời râm mát hoặc trồng vào buổi chiều, tưới nước ẩm cho hố trước khi trồng. Dùng dao sắc xé bầu cây một cách nhẹ nhàng, tránh tác động mạnh lên bầu làm vỡ bầu, sau đó đặt cây vào vị trí giữa hố, lấp đất đến ngang cổ rễ và ấn chặt xung quanh. Tưới nước thật đẫm sau khi trồng.

Hồng xiêm

4/ Cách chăm sóc cây hồng xiêm xoài

4.1 Kỹ thuật chăm sóc định kỳ

Tưới nước: Mùa khô cần cung cấp nước đầy đủ cho cây qua hệ thống tưới, mùa mưa nên hạn chế ngập úng, đào mương thoát nước nếu cần thiết. Đặc biệt trong giai đoạn ra hoa, hình thành quả không được để cây bị thiếu nước sẽ ảnh hưởng đến tỷ lệ đậu hoa, quả trên cây.

Làm sạch cỏ dại: Cỏ dại phát triển quá mức sẽ cạnh tranh dinh dưỡng với cây trồng, do đó cần nhổ sạch cỏ dại trong vườn, vừa hạn chế nơi trú ngụ cho các loại sâu, bệnh hại.

Tủ gốc: Che phủ gốc đối với những vùng khô hạn là thực sự cần thiết, tiến hành che phủ gốc bằng rơm rạ, cây phân xanh để hạn chế cỏ dại và giúp giữ ẩm tốt cho cây.

Xới đất: Một năm nên xới gốc 2 – 3 lần cùng với bón phân. Xới phá váng xung quanh gốc sau những trận mưa to và xới toàn bộ diện tích vườn 1 lần/năm.

4.2 Kỹ thuật cắt tỉa, tạo hình

Cây hồng xiêm xoài có bộ tán lá dày, các tán phân rải đều về các phía nên việc cắt tỉa không cần phải thực hiện nhiều lần. Tuy nhiên, để cây đạt tối đa năng suất việc cắt tỉa là cần thiết vào những giai đoạn cố định. Khi cây phát triển chiều cao đến 60 – 80cm, tiến hành bấm ngọn cho phát triển cành bên. Trong quá trình chăm sóc kết hợp tỉa bỏ những cành mọc trong thân, cành tăm, cành bị sâu bệnh tấn công nặng,… Sau mỗi đợt thu hoạch, lại tiến hành cắt bỏ những cành hết khả năng mang quả, cành ốm yếu, sâu bệnh,… để cây phát triển tốt chuẩn bị cho mùa quả năm sau.

Đối với những vườn cây hồng xiêm đã già, năng suất quả không được cao, việc trồng mới lại rất khó khăn và thời gian cho thu hoạch lâu, bà con có thể tiến hành cưa bỏ những cành già để cây phát triển những đợt cành mới khỏe hơn. Việc cắt bỏ cành già cũng nên được thực hiện sau khi thu hoạch.

4.3 Kỹ thuật bón phân

Bổ sung phân bón định kỳ với liều lượng thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của cây. Hàng năm nên bổ sung dinh dưỡng cho cây khoảng 0,6 – 1kg phân Urê + 1kg phân lân + 0,6 – 1kg phân kali/ gốc cây, chia làm hai lần bón đầu và cuối mùa mưa. Cây trong giai đoạn mang quả, bón bổ sung thêm phân chuồng hoai mục từ 20 – 50kg/gốc. Lưu ý bón phân khi đất ẩm, bón theo hình chiếu của tán cây, xới nhẹ lớp đất mặt trước khi bón giúp rễ hấp thụ dinh dưỡng tốt hơn.

5/ Sâu Bệnh hại cây hồng xiêm xoài

Tuy hồng xiêm xoài có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt nhưng khi đã trồng với số lượng lớn thì nguy cơ cây bị nhiễm sâu bệnh càng tăng cao. Một số sâu bệnh hại chính trên cây hồng xiêm xoài nói riêng cũng như hồng xiêm nói chung phải kể đến như rệp, ruồi đục quả, ngài, bệnh đốm thân, đốm lá,…

Rệp hại cây hồng xiêm chủ yếu trên lá, hoa và quả non, hút hết dịch lá và là môi giới truyền bệnh nguy hiểm. Khi mật độ gây hại tăng cao có thể sử dụng các chế phẩm sinh học, phun với nồng độ gấp đôi, liên tục 20 ngày/1 lần. Hoặc sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật Supraci (0,2%), Sherpa (0,2%) phun đều lên cây.

Ruồi hại quả gây ảnh hưởng lớn đến năng suất mùa vụ. Cần hủy bỏ những quả bị tấn công, thu gom quả rụng, đem ra khỏi khu vực vườn cây, rải vôi và chôn thật cẩn thận. Sử dụng bẫy bả để dẫn dụ ruồi với 1-2 giọt Methyleugenol (mêtiongiênol) + vài giọt Dipterex 5%, đặt 1 – 2 bẫy/ 1 ha, bẫy treo tại vị trí cách mặt đất khoảng 1m, 5 – 7 ngày tiến hành thay bả 1 lần.

Ngài hại lá, hoa và có thể xuất hiện quanh năm và gây hại mạnh nhất khi cây xuất hiện cành non. Phòng trừ bằng thuốc bảo vệ thực vật như Sherpa (0,2%), Polytrin (0,2%), Sumicidin (0,2%) tiến hành phun vào trước lúc hoa nở.

Đốm cành, đốm lá: Đối với bệnh đốm lá, đốm cành nên phòng trừ bằng các loại thuốc gốc đồng như hỗn hợp Boocđô, oxit clorua đồng, Copper-zinc 0,3% hoặc quét vôi xung quanh phần gốc cây để hạn chế nấm bệnh.

6/ Thu hoạch và bảo quản hồng xiêm

Thời gian thu hoạch quả từ 8 – 10 tháng kể từ khi cây ra hoa. Qủa đủ tiêu chuẩn thu hoạch khi có vỏ nhẵn, lớm phấn nâu xám nứt và bong ra, quả chuyển màu từ xanh sang xanh vàng, cuống quả không có hoặc có ít mủ chảy ra khi hái. Nếu bảo quản ở nhiệt độ 30 độ C có thể để được 5 ngày, còn từ dưới 25 độ C sẽ bảo quản được lâu hơn.