Nghệ thuật bonsai Nhật Bản đã được cả thế giới biết đến cồn nhận và yêu thích. Tìm hiểu, khám phá về nghệ thuật bonsai Nhật Bản là điều hết sức thú vị và ý nghĩa. Bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về nét đẹp độc đáo riêng biệt của nghệ thuật bonsai tại Nhật.
Những cây bonsai với vẻ đẹp thanh tao, cầu kỳ, tinh tế đôi khi cũng rất giản bị và mộc mạc. Nhưng nó lại chứa đựng trong mình những triết lý, ẩn ý đặc biệt mà tùy vào cách hình dung và cảm nhận của mỗi người. Và với người Nhật thì bonsai nó lại càng đòi hỏi những yếu tố đó khắt khe hơn nữa!
1, Bonsai Nhật Bản và khái niệm cơ bản
Bonsai là một nghệ thuật tổng hợp có chút gần gũi và giống nới nghệ thuật tạo hình điêu khắc. Để có thể hiểu nghệ thuật Bonsai Nhật, các bạn sẽ phải đối mặt với nhiều thuật ngữ khó hiểu. Vì đây là từ ngữa của giới chuyên ngành như: thác đổ, nửa thác đổ, tạo dáng, cắt tỉa, lùm, rễ bò trên đá…
– Vậy Bonsai Nhật Bản là gì?
Bonsai Nhật bản là một khái niệm dùng để chỉ việc trồng cây cảnh trong chậu của người Nhật. Bonsai (Bồn Tài) là một từ có nguồn gốc từ Trung Quốc và đã được du nhập vào Nhật. Ban đầu Bonsai chỉ là một kiểu trang trí nhà của người Trung Quốc với việc sử dụng những loại cây lùn ngoài tự nhiên được để trồng vào chậu nhỏ. Nó giúp trang trí khung cảnh không gian cho căn nhà được thêm thẩm mỹ hơn. Điểm đặc biệt là việc những cây “lùn” có thể sống được trong môi trường thiếu sáng. Chúng có thể sống lâu năm và có hình dáng đặc biệt tùy người tạo.
Bonsai sau khi du nhập vào Nhật đã trở thành một loại hình nghệ thuật. Bon (cái khay, cái chậu) Sai (cây, trồng cây). Bonsai nghĩa là cây được trồng trong chậu, được tạo dáng đặc biệt man tính nghệ thuật, thẩm mỹ cùng với thông điệp ý nghĩa riêng biệt.
Vậy Bonsai nghĩa là những cây cảnh nhỏ hoặc nhóm cây cảnh nhỏ được trồng trong những chậu nhỏ và được tạo dáng với những hình thù độc đáo. Đặc biệt dù nhỏ nhưng chúng lại mang dáng dấp cổ thụ kỳ vĩ, giống như một thế giới thu nhỏ
– Sắc thái Thiền trong nghệ thuật bonsai Nhật Bản
Khi Bonsai du nhập vào Nhật chúng được kết hợp những yếu tố mang sắc thái Thiền vào việc tạo hình. Mỗi tác phẩm bonsai đều mang một ý nghĩa và ẩn chứa một câu chuyện rất thú vị. Điểm đặc biệt ở đây chính là việc những chậu cây bonsai luôn mang một vẻ đơn giản, hóa cánh. Nhưng lại luôn gợi sự hình dung, trí tưởng tượng cho người chiêm ngưỡng chúng.
Người Nhật vốn rất yêu thiên nhiên. Do đó mọi thứ trong cuộc sống của họ, những suy nghĩ riêng hay những đề tài tôn giáo đều trở thành nguồn cảm hứng để họ tạo nên những chậu bonsai độc đáo.
– Màu sắc triết lý tinh thần nước Nhật trong nghệ thuật Bonsai
Việc mang tinh thần của đất nước vào các tác phẩm nghệ thuật không phải là điều quá mới mẻ. Tuy nhiên đối với nghệ thuật Bonsai, để thể hiện được tinh thần của đất nước vào từng chậu cây là điều không hề đơn giản. Đo đó Bonsai được xem như là biểu hiện đỉnh cao của tinh thần nước Nhật
Có thể nói rằng, rhời kỳ hoàn kim của Bonsai Nhật Bản là vào khoảng thế kỷ thứ 17. Khi mà triết lý Phật Giáo được xem như đề tài hấp dẫn của hội họa, điêu khắc, thơ ca.
Càng đi sâu tìm hiểu về nghệ thuật Bonsai Nhật Bản. Lúc này chúng ta càng cảm nhận được những nét tính cách cao quý đặc trưng của người Nhật. Ngoài ra tính thiền trong Phật Giáo cũng được thể hiện bằng việc kết hợp, hòa hợp với thiên nhiên.
2, Những yếu tố để đánh giá Bonsai bạn cần biết?
Để có một chậu bonsai đẹp thì bạn cũng chăm sóc cẩn thận, chu đáo cho chúng. Ngoài ra thì cần phải có sự tạo hình tỉ mỉ cùng trí tưởng tượng phong phú và sáng tạo. Có 4 yếu tố chính để đánh giá một cây bonsai đẹp đó là: Rễ, thân, lá, hoa.
Rễ cây: theo quan niệm người Nhật thì đây là cội nguồn của sự vững chãi. Một cây bonsai đẹp cần phải có một bộ rễ to, khỏe và chắc chắn. Bộ rễ cần phải nổi bật như kiểu nhô cao khỏi mặt đất, bám vào một phiến đá…
Thân cây: Đây là bộ phận trụ cột, chống đỡ cho cả cây, thân cây càng già thì càng có giá trị. Các nghệ nhân có thể cắt nhiều vết trên thân cây để tạo sự già cỗi cho thân cây.
Lá cây: Một bộ phận không thể thiếu trong bonsai. Lá cây, tán cây không được phép che hết phần thân cây.
Hoa hoặc quả: Đối với những loại cây bonsai ít lá mà thường có hoa với quả thì việc màu sắc của hoa hay quả là yếu tố quyết định. Những cây có hoa và quả màu đỏ thường được nhiều người chơi bonsai yêu thích
3, Khám phá nghệ thuật bonsai Nhật Bản theo thời gian
Ban đầu những chậu cây bonsai Nhật chỉ là những cây tự nhiên được mang về trồng vào các chậu và chăm sóc. Tuy nhiên, sau này đã có những xu hướng mới được tạo thành. Đó là lựa chọn giống cây nhỏ hay thậm chí là lấy ra từ một nhánh cây khác để trồng. Cùng với đó kỹ thuật uốn câu với dây thép và những chất liệu khác được áp dụng. Nhờ đó giúp cải tiến không ngừng để tạo hình dáng độc đáo cho cây bonsai
Trước đây những cây bonsai Nhật Bản thường lựa chọn là những loại cây quý và hiếm có. Tuy nhiên, sau này nhiều loại cây khác cũng được sử dụng kết hợp sự phá cách trong việc trồng, chăm sóc và tạo hình. Nhờ đó đã giúp mang lại những thành công mới lạ.
4, Ý nghĩa của nghệ thuật Bonsai mang lại là gì?
Việc trồng và chăm sóc những chậu cây bonsai mini không chỉ thể hiện tinh thần yêu thiên nhiên, gần gũi với cỏ cây hoa lá. Mà điều đó còn góp phần thể hiện được tính kiên trì, chịu khó của người Nhật. Để trồng và chăm sóc cũng như tạo dáng cho một chậu cây bonsai hay thậm chí là một vườn bonsai Nhật Bản không phải là việc một sớm một chiều, mà điều đó là cả một quá trình lâu dài.
Với cuộc sống bon chen tấp nập, bạn có thể chăm sóc những chậu bonsai để có thể giải trí. Việc chăm sóc và chiêm ngưỡng cây cảnh Bonsai sẽ mang lại cho bạn những phút giây thư giãn. Nhờ đó tâm hồn được xoa dịu, cảm thấy yêu thiên nhiên, con người và cuộc sống của chính mình.