Đặc điểm hình thái và cách chăm sóc của cây đa
Cây đa là một loại cây thuộc họ dâu tằm và chi Ficus. Cây có nhiều tên gọi khác nhau như cây da, cây núi biển, cây dong, v.v. Là loài cây đại thụ, sống và phát triển mạnh tán lá rộng có khi lên đến vài trăm mét vuông. Cây đa – bên bờ nước – mái tòa thị chính đã trở thành biểu tượng của miền quê Bắc Âu, cây đi vào cả thơ ca, văn học. Tuy đã quá quen thuộc nhưng có thể vẫn còn rất nhiều điều chúng ta chưa biết về loại cây này. Trong bài này Mộc Tree sẽ tìm hiểu về cây đa.
Cây đa là gì?
Nhiều người thường nhầm lẫn cây đa với cây sanh nhưng thực chất hai loại cây này tuy cùng chi nhưng có tên khoa học hoàn toàn khác nhau.
Nguồn gốc của cây đa
Trong họ đa, có nhiều loại khác nhau như đa nhẵn, đa búp đỏ, đa chiều… Về nguồn gốc, có nhiều ý kiến khác nhau. Theo nhiều người, cây đa có nguồn gốc từ Ấn Độ nơi Phật giáo ra đời. Có quan điểm khác cho rằng cây đa có nguồn gốc từ phần lớn châu Á.
Đặc điểm hình thái và sinh trưởng của cây đa
Cây đa có phương thức sinh trưởng và phát triển khá đặc biệt. Họ bắt đầu cuộc sống của họ bằng cách phát triển từ hạt giống. Hạt có thể sống trên các cây khác (giá thể). Sau đó, khi cây đạt đến một giai đoạn nhất định, nó sẽ phát triển các xúc tu rễ trên không từ các nhánh. Những rễ trên không này sẽ phát triển thành thân cây thật khi chúng chạm đất. Cây chủ cuối cùng sẽ bị cây đa đang phát triển nhanh chóng bóp nghẹt hoặc chia cắt.
Đặc điểm này cho phép cây trải rộng trên một diện tích rất lớn lên đến vài trăm mét trong tự nhiên. Trên thực tế, cây đa lớn nhất đã được tìm thấy ở Ấn Độ với đường kính tán quanh thân chính lên tới 800m.
Cây đa có lá hình bầu dục to, dài và có gân nổi dưới mặt lá. Tấm màu xanh lá cây bên trong chứa nhiều tinh thể canxi cacbonat và được gọi là viên nang thạch. Chồi mọc ở ngọn thường rụng sớm và bao bọc
Có mấy loại cây đa, ngọn của từng loại
Cây đa có nhiều giống khác nhau, được chia thành 2 loại chính: một là cây đa Việt Nam và hai là cây cảnh. Trong đó, cây đa Việt Nam là cây đa cổ thụ thường xuất hiện ở khắp các làng quê Việt Nam với những cây đa có tuổi đời vài trăm năm. Loại còn lại là cây có kích thước nhỏ được trồng làm cảnh, trang trí sân vườn, để bàn trong nhà hay văn phòng,..
Ở nước ta, hình ảnh cây đa đã gắn liền với tuổi thơ của biết bao thế hệ người dân. Chúng được trồng nhiều ở các đình, chùa hay làng quê. Hầu như các địa phương đều có cây đa cổ thụ nằm cạnh di tích. Cây đa cổ thụ được cho là tượng trưng cho sự trường thọ, bền bỉ và dũng cảm để che chở cho dân làng khỏi bão tố và mang lại bình yên.
Không chỉ mang nhiều ý nghĩa tâm linh mà cây đa còn ẩn chứa nhiều công dụng mà có thể bạn không ngờ tới. Rễ cây đa thường được dùng để làm thuốc lợi tiểu, chữa xơ gan khá tốt. Vỏ và cành thường dùng để ăn trầu, nước sắc lá đa tươi cũng dùng chữa lỵ và tiêu chảy khá tốt.
Cây đa trồng làm cảnh mà chúng ta thường thấy là các giống đa búp đỏ, đa đa, v.v. Cây đa cẩm thạch là loại cây cảnh để bàn được nhiều người ưa chuộng bởi đây là loại cây khỏe, dễ trồng và có màu lá rất đẹp. Lá đa cẩm thạch có hình dáng giống lá đa truyền thống của Việt Nam, chỉ khác về màu sắc và chiều cao trung bình của cây chỉ từ 20-50 cm.
Cây đa đỏ là loại cây vừa có thể trồng văn phòng, vừa trồng làm cảnh trang trí nội thất cao trung bình khoảng 1m, hoặc trồng làm cảnh trong công viên,… Lá của cây đa đỏ có hình dáng tương tự như cây đa truyền thống, mặt trên của lá có màu xanh nhẵn, mặt dưới có thể có màu đỏ hoặc xanh đậm. Đọt non có màu tím nên được gọi là cây đa đỏ.
Cách trồng và duy trì cây đa
Với khả năng sinh trưởng và phát triển mạnh, cây đa có thể sống ở bất cứ đâu. Chỉ cần một hạt đa rơi xuống đất gặp điều kiện thuận lợi sẽ lập tức bung nở thành cây con. Cây dễ tính và không cần chăm sóc nhiều.
Nhân giống, cách trồng cây đa
Cây đa thường được trồng bằng cách giâm cành hoặc gieo hạt. Thường trong tự nhiên, cây đa bị chim ăn và nhả hạt rơi xuống đất. Chúng sống kí sinh trên cây khác và khi rễ bám xuống đất sẽ lấn át cây chủ.
Điều kiện sinh thái của cây đa:
Ánh sáng: Cây đa ưa sáng. Chúng phát triển mạnh ở nơi có đủ ánh sáng và nếu trồng trong điều kiện thiếu sáng cây sẽ không phát triển được và lá sẽ sẫm màu hơn.
Nhiệt độ và độ ẩm: Cây đa ưa nhiệt độ không quá lạnh, thường từ 24-32 độ là hợp lý. Cây có độ ẩm cao sẽ phát triển mạnh. Cốt truyện nhiều nhà máy; Cây đa có thể trồng trên nhiều loại đất, từ đất thịt nhiều mùn, đất nhiều mùn đến đất mặn cây cũng phát triển tốt.
Chăm sóc cây đa
Khi trồng, bạn tiếp tục trồng cây đa với đất gồm mùn, than bùn và cát thô. Cây phát triển nhanh và khỏe nên cứ 2 năm cần thay chậu một lần cho cây vào cuối mùa xuân.
Cây đa dễ trồng không cần chăm sóc quá nhiều. Sau khi trồng xuống đất một thời gian, cây đạt chiều cao khoảng 1 mét rưỡi, bạn tiến hành tỉa thưa cho cây đem trồng. Vì là cây cổ thụ nên mật độ trồng rộng. Trong điều kiện thời tiết xấu, cây cối cũng có thể sinh trưởng và phát triển. Cây đa cảnh có thể sống gần như hoàn toàn trong nước.
Cắt tỉa cây đa hàng năm. Khi còn non, thân cây khá mềm dẻo và có hình dáng. Bạn có thể dùng kìm và dây kẽm để tạo hình cho cây. Khi cây đã tạo hình cố định, bạn dùng kéo cắt bỏ những lá khô héo, lá già chỉ để lại lá xanh làm thức ăn.
Bón phân cho cây đa
Trong khi cây đa đang phát triển, bạn bón phân cho cây sau khoảng 20 ngày từ mùa xuân đến mùa thu. Những cây lớn hơn nên bón phân định kỳ cho cây 2 tháng một lần. Phân chuồng có thể là phân chuồng hoai mục, phân NPK hòa với nước bón quanh gốc cây. Dù sinh trưởng mạnh mẽ nhưng cây đa cũng khá nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ. Nếu nhiệt độ thay đổi đột ngột cây có thể bị rụng lá, sinh trưởng kém. Vào mùa đông, bạn cần chuyển cây đến nơi ấm áp, nhiều ánh sáng để cây không bị lạnh. Tưới nước thường xuyên để cây luôn trong tình trạng tốt.
