Đặc điểm và cách chăm sóc của cây lục bình

Bèo tây là loại cây được dùng làm thức ăn cho nhiều vật nuôi, chúng thân thuộc và gần gũi với chúng ta đến mức không ai bỏ qua. Tuy nhiên, ít ai biết rằng chúng còn là một vị thuốc nam có nhiều công dụng trong việc chữa mụn nhọt, chữa ho, tiêu viêm, giảm đau hiệu quả. Đọc ngay để biết thêm về đặc điểm, phân loại, tác dụng và cách trồng loại cây này.

Cây lục bình là gì?

Bèo tây có tên khoa học là eichhornia crassipes solms, thuộc họ Pontederiaceae (bèo tây). Ở Việt Nam, chúng còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như lục bình, lục bình Nhật Bản, cây lục bình,  bèo tây… Trong đó cái tên quen thuộc nhất là lục bình. Nó là một loại cây thân thảo, thường sống trong môi trường ẩm ướt và thủy sinh, thường mọc  trên mặt nước. Cây  cao khoảng 30-50cm, lá  màu xanh bóng, hình bầu dục, một số lá mọc chìm trong nước sẽ có hình tròn,  mặt lá nhẵn, gân  chìm và  tròn. Đặc điểm của cây lục bình.

Đặc điểm của cây lục bình

Lá  bèo tây mọc theo hình thù khá huyền ảo, chúng xếp chồng lên nhau theo hình cánh hoa, phần cuống lá rỗng, mọc  thành bong bóng, đây cũng là bộ phận giúp cây có thể nổi  trên mặt nước. Hoa lục bình có kích thước không đều,  có màu tím nhạt, có 3 nhị ngắn, 3 nhị dài, cánh hoa có nhiều đốm tròn màu vàng. Bầu nhụy có 3 ô, chứa noãn và  nang. Rễ  mọc rủ xuống nước,  màu đen, dài khoảng 50-100 cm, dạng lông chim.

Giống cây trồng này có nguồn gốc từ  Nam Mỹ và được du nhập vào Việt Nam cách đây hơn 120 năm. Nó là loài thực vật có tốc độ sinh sản nhanh, nếu sống ở vùng sông nước  sẽ nhanh chóng tạo nên một hệ sinh thái trải dài hàng dặm. Chính vì vậy khi du nhập vào Việt Nam chúng đã nhanh chóng lan rộng khắp  nơi. Thông thường người ta  thu hái lá và thân vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, hoa thu hái vào mùa hè. Tùy vào mục đích sử dụng mà chúng sẽ có cách xử lý riêng.

Có bao nhiêu loại lục bình? Bèo tây nói chung là loài thực vật có lá sống nổi trên mặt nước, rễ không bám xuống đất mà hút chất dinh dưỡng trong nước để lớn lên nên loài cây này được nhiều người đánh đồng với cuộc sống lênh đênh, lênh đênh trên mặt nước không  phương hướng cũng như bến bờ. Bèo tấm có  nhiều loại khác nhau, có loại có hoa, có loại  không, chúng có một điểm chung  là sinh sản  vô tính bằng cách phân  nhánh để tạo thành cây mới.

 Có bao nhiêu loại lục bình?

Hiện nay ở Việt Nam cây lục bình mọc hoang rất nhiều  nên việc tìm hiểu lục bình có mấy loại được nhiều người quan tâm. Các loại bèo phổ biến ở Việt Nam bao gồm:  bèo tây, bèo tấm, bèo tây, bèo tấm,.. Mỗi loại  có đặc điểm, ứng dụng cũng như yêu cầu về điều kiện đất đai, dinh dưỡng khác nhau. Nhưng  nói riêng về  lục bình thì chỉ có  một loại. Cây  lục bình ở miền Bắc sẽ ra hoa ngắn hơn cây lục bình ở miền Nam.

 Tác dụng của lục bình là gì?

Theo nhiều nghiên cứu, bèo tây có chứa các dẫn xuất phi protein, khoáng toàn phần, protein, lipid, cellulose, nước… Loại thảo dược này được sử dụng trong Đông y với nhiều công dụng chữa bệnh khác nhau. Hoa nhẹ tươi, thân và lá không độc,  vị cay hơi ngọt. Theo y học cổ truyền, thân và lá được dùng để tiêu hạch, tiêu sưng, làm lành mụn nhọt, giải độc ngoài da và tiêu viêm. Hoa có tác dụng an thần, giảm áp xe, sưng  bẹn, sưng nách, chín má, viêm khớp ngón tay, viêm hạch bạch huyết, viêm tinh hoàn, giúp giải độc, giảm đau, sơ cứu, lợi tiểu, trị giun sán, chữa sưng tấy, cải thiện chứng loãng xương, gầy mòn.

Theo nghiên cứu dược lý hiện đại, chiết xuất bèo tây có tác dụng ngăn ngừa tế bào ung thư gan và ung thư vú, chống oxy hóa, kháng nấm, nấm candida albicans, ức chế sự phát triển của vi khuẩn gram âm và gram dương, kháng khuẩn. Loại dược liệu này có thể đắp ngoài hoặc  ăn sống tùy theo thể trạng  và cơ địa của mỗi người.

 Ngoài công dụng chữa bệnh, bèo tây còn có những công dụng gì trong đời sống con người?

Chế biến các món ăn từ  đọt non và  ngọn  lục bình. Sợi được con người làm khô, bện  thành đồ thủ công hoặc chiếu.  Toàn  cây được dùng làm thức ăn cho gia súc, làm phân compost trong nông nghiệp.

Làm sạch nước bằng cách hấp thụ thủy ngân, chì và các kim loại nặng khác.

Sự thật cây lục bình có độc

Trong quá trình sử dụng bèo tây để chế biến các món ăn dân gian và sử dụng các bộ phận khác làm thuốc, chúng ta cần lưu ý một số điểm sau:

Bèo tây khi ăn sống  gây bỏng rát, những người hay bị lở môi nên hạn chế loại rau này.

Những người có cơ địa nhạy cảm nên hạn chế dùng hoa dạ lan hương làm thuốc.

Bèo tây ở dạng thực vật tự nhiên sẽ có khả năng hấp thụ  các kim loại nặng, đó là lý do tại sao nó thường được trồng để khử trùng nguồn nước. Vì vậy khi sử dụng chúng ta phải tránh sử dụng các loại cây mọc ở khu vực này.  Cây bèo tây có độc là thông tin khá chính xác, vì vậy chúng ta nên cân nhắc sử dụng  hợp lý để tránh gặp phải những tác hại xấu cho cơ thể.

Cách trồng lục bình

Ánh sáng: Trồng cây ở nơi có nhiều ánh sáng tự nhiên, hạn chế  chọn ao hồ  bóng râm vì khi đó cây không hấp thụ được ánh sáng sẽ kém phát triển, lá nhỏ, hoa mỏng.

Nhiệt độ, khí hậu: Nên trồng cây vào mùa hè, hạn chế trồng vào mùa đông vì cây ưa nhiệt độ cao, ưa nóng, nhiệt độ càng cao  sinh sản càng nhanh và khỏe.

Đất: Thông thường người ta  trồng cây ở ao, hồ, một số ít trồng ở nơi đất quá ẩm ướt, lúc này rễ cây đào sâu xuống bùn để hút chất dinh dưỡng.

Cách Trồng Bèo Lục Bình: Cây lục bình sinh sản bằng cách phân  nhánh thành nhiều cây nhỏ khác nhau. Từ một cây mẹ có thể  tách ra  ít nhất  một cây mới, từ đó nhanh chóng hình thành  hệ sinh thái lục bình rộng lớn. Do đó, cách trồng lục bình đơn giản nhất  là trồng cây mới. Dùng dao tách  một ít bèo tây ở khu vực khác, sau đó xếp sang khu vực trồng mới, cây sẽ phát triển nhanh chóng  mà chúng ta không cần phải tốn quá nhiều công sức bón phân. Đến vụ hè năm sau, khoảng tháng 8 – 9 là chúng ta  có thể thu hoạch được rồi.

Cách chăm sóc lục bình đất

Nếu trồng lục bình trên đất nên  chọn loại đất ẩm, nhiều mùn, tơi xốp và màu mỡ. Tuy nhiên để cây  nhanh lớn và khỏe mạnh nhất cũng như ít tốn công chăm sóc thì chúng ta  nên trồng cây luôn dưới nước. Cách chăm sóc cây bèo tây như sau:

Tưới nước: Nên tưới cây hàng ngày  theo chu kỳ 2 lần/1 ngày, khi trời mưa  tưới 1 lần là đủ.

Bón phân: Không giống như trồng cây dưới nước, chúng ta cần bón lót cho đất một lượng nhỏ phân thối trước khi trồng. Sau đó tưới cây bằng phân NPK  3% định kỳ 2 tháng 1 lần vào buổi chiều mát. Khi cây sắp ra hoa nên bón lót cho cây bằng phân kali và phân hữu cơ để tăng độ bền của hoa và giúp cây nở hoa lâu và đẹp hơn.

Mọi người cũng hỏi

Câu hỏi 1: Cây lục bình là loại cây gì?

Câu hỏi 2: Những đặc điểm nổi bật của cây lục bình là gì?

Câu hỏi 3: Làm thế nào để chăm sóc cây lục bình?