Đặc điểm, ý nghĩa và cách chăm sóc của lá đinh lăng tròn
Ở Việt Nam hiện nay, sâm ngọc linh được trồng rộng rãi làm cảnh, rau ăn sống và còn được dùng làm thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, không nhiều người biết về loại cỏ ba lá tròn với nhiều công dụng thú vị mà bạn không nên bỏ qua. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết dưới đây.
Lá đinh lăng tròn là gì?
Tên khoa học của Panax ginseng là Polyscias fruticosa (L…) Harms, cùng họ với nhân sâm nên rất nổi tiếng (họ Araliaceae). Bồ công anh hiện được trồng ở sân trước nhà hoặc chùa làm cây cảnh. Sở dĩ như vậy bởi loại cây này thường có hình dáng lá xum xuê, tươi tốt và rất dễ trồng. Trước đây, lá non thường được dùng để làm gỏi cá nên có tên gọi là gỏi cá.
Trong số đó có cỏ ba lá lá tròn, thân nhỏ, sống quanh năm, hoa thành cụm xim ngắn, hình chùy, có nhiều tán đơn lẻ hợp lại. Mỗi tán có nhiều hoa nhỏ, cuống ngắn, hoa có 5 cánh dài khoảng 2mm, hình chữ nhật có 5 nhị ngắn và mảnh, bầu dưới có 2 ô viền màu trắng nhạt. Cỏ cà ri có màu trắng bạc, dài khoảng 3-4mm, dày 1mm, có vòi tồn tại.
Trong vòng 40 – 50 năm trở lại đây, các nhà khoa học trên thế giới đã quan tâm và nghiên cứu tác dụng bổ và tăng lực của nhiều loại thực vật cùng họ nhân sâm. Các loại cây thuộc họ nhân sâm có tác dụng bổ khí nổi tiếng và được sử dụng từ lâu như ngũ vị tử, nhân sâm, tam thất… Trong đó, sâm ngọc linh có tác dụng bổ không kém gì nhiều họ hàng của họ. Vào mùa hè, người ta thường chế nước lá sâm ngọc linh để uống bồi bổ sức khỏe, bổ sung nước.
Sâm ngọc linh được dùng làm thuốc chủ yếu từ củ, rễ của cây có tuổi đời từ 3 năm trở lên. Vào mùa thu hoặc mùa đông, người ta thường đào rễ vì khi đó chất dinh dưỡng tập trung ở rễ và chúng mềm hơn. Sau khi đào về cần rửa sạch đất cát, thái nhỏ đem phơi hoặc sấy khô. Có thể cho thêm gia vị rượu, gừng để tạo mùi thơm. Ngoài rễ, người ta thường lấy thân và rễ của cây sâm ngọc linh và dùng làm thuốc chữa bệnh rất tốt.
Trước đó, các nhà khoa học Việt Nam thuộc Học viện Quân y đã tiến hành nghiên cứu sử dụng Sâm ngọc linh trong bào chế thuốc tăng lực, tăng khả năng lao động, mang lại kết quả khả quan. Sử dụng thành phần này sẽ giúp ăn ngon miệng, tăng cân, ngủ ngon và giúp cơ thể nhanh hồi phục sau phẫu thuật hoặc bệnh nặng.
Thành phần hóa học của cỏ ba lá tròn
Cỏ ba lá tròn chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn cỏ ba lá thông thường. Cây này thường được tìm thấy ở một số nước Đông Nam Á, Trung Quốc và Sri Lanka. Tuy nhiên, ở Việt Nam cây lá tròn không được dùng làm thuốc như cây cỏ ba lá lá nhỏ.
Thành phần dinh dưỡng của cỏ ba lá tròn bao gồm:
– Vitamin nhóm A, B1, C, phosphat, polsciasaponin P1, peroxidase, amygdalin, sắt, calci oxalae, lipid, protein.
– saponin triterpenoit.
Lá của cây có chứa glycoside triterpene: saponin C ngoài saponin A (calendula E) và saponin B.
Một triterpenoid saponin, polysciasaponin P được phân lập từ lá, đã được xác định là 3-O-[ß-D-glucuronopyranosl]oleanolic acid 28-O-ß-D-glucopyranoside. Lá Scutellaria chứa một glycoside oleanolic, polysciasaponin P2, ngoài ra còn có plysciasaponi P3.
Lá đinh lăng tròn dùng để làm gì?
Cỏ ba lá còn gọi là cây gỏi cá, dùng làm rau ăn kèm với cá. Loại cây này có tên khoa học là Polycias fructicosa, thuộc họ Nhân sâm (Araliaceae). Cỏ ba lá tròn phổ biến hiện nay
Cỏ ba lá tròn phổ biến hiện nay
Chữa sưng đau khớp xương, vết thương: Lấy khoảng 40g đinh hương tươi giã nát đắp lên vết thương hoặc nơi bị đau. Lá được phơi khô và sau đó đặt trong gối hoặc khăn trải giường trẻ em để giúp ngăn ngừa co giật ở trẻ em. Rễ nhân sâm có tính mát, ngọt và hơi đắng, nước sắc củ nhân sâm có tác dụng nâng cao sức chịu đựng của cơ thể trong các cơn cấp tính tương tự như nhân sâm. Rễ sâm cau 15g thái lát mỏng, đun sôi 15 phút với 300ml nước, chia uống 2-3 lần trong ngày với công dụng bồi bổ cơ thể, giảm mệt mỏi, uể oải. Bạn có thể sử dụng rễ nhân sâm Panax với các đặc tính có lợi cho sức khỏe và điều trị tắc tia sữa hiệu quả. Chuẩn bị khoảng 30-40g củ sâm cau đem sắc với 500ml nước còn 250ml. Nên uống khi nước còn ấm và ngày 2-3 lần sẽ giúp sữa trong, căng tức bầu ngực và giảm đau nhức. Chuẩn bị 20-30g thân cành đinh lăng, cúc hoa, rễ lộc đề với cam thảo sắc lấy nước uống ngày 3 lần giúp chữa đau lưng mỏi gối. Các vị Sâm củ, củ nghệ, rễ dâu, bách hợp, tần dày lá, đậu săn, củ mùi 6g; 4g gừng khô, sau đó thêm khoảng 600ml nước để cô đặc còn 250ml. Dùng nước khi còn ấm và dùng ngày 2 lần sẽ hỗ trợ điều trị bệnh hen suyễn lâu dài. Phơi khô lá Khổ sâm lấy khoảng 10gr, sắc với 200ml nước, uống trong ngày có tác dụng chữa sởi, dị ứng, ho, kiết lỵ. Chuẩn bị nguyên liệu rễ đinh lăng, hoa cúc, hà thủ ô, thục quỳ mỗi thứ 100g kết hợp với 20g tam thất và 20g bột thuốc. Thuốc sắc 100g tán bột uống trong ngày giúp điều trị bệnh thiếu máu cực kỳ hiệu quả. >>> Giải đáp: Cách dùng Sâm ngọc linh đúng cách?
Những lưu ý khi sử dụng lá đinh lăng tròn
Lưu ý: Rễ sâm panax có chứa saponin có tính chất tan huyết làm phá vỡ hồng cầu nên bạn chỉ dùng khi thật cần thiết và được sự cho phép của bác sĩ. Nếu lạm dụng với liều lượng lớn có thể gây say và tăng cảm giác mệt mỏi, nôn mửa và tiêu chảy. Đặc biệt, khi sử dụng củ sâm ngọc linh cần sử dụng những cây có độ tuổi từ 3-5 năm trở lên thì mới đạt hiệu quả cao nhất.
Trước khi dùng cỏ ba lá phải hỏi ý kiến thầy thuốc đông y về liều lượng, cách dùng tùy theo thể trạng và bệnh tình.
